Nazım Biçimi, Nazım Türü ve Nazım Birimi Nedir ?

Nazım Biçimi Nedir ?

Şiirin kullanılan ölçü, dizelerin kümelenişi, uyakların sıralanışı bakımından benzerlerinden farklı dış yapısıdır.

Nazım Biçimi İle İlgili Bilgiler

Gazel, kaside, mesnevi; koşma, semai, türkü; sone, terza-rima…
İslamiyet öncesi Türk Edebiyatı nazım biçimleri şunlardır: koşuk, sagu, destan (dörtlük-hece)
Anonim halk edebiyatı nazım biçimleri şunlardır: mani, türkü, ninni, ağıt (dörtlük-hece)
Aşık edebiyatı nazım biçimleri şunlardır: koşma, semai, varsağı, destan (dörtlük-hece)
Divan edebiyatı nazım biçimleri şunlardır: gazel, kaside, mesnevi, müstezat, kıt’a (beyit aruz); rubai, tuyuğ, şarkı, murabba (dörtlük-aruz); terci-i bent, terkib-i bent (bent-aruz)
Batıda alınan nazım biçimleri şunlardır: sone (abab-abba-ccd-eed), terza-rima (aba-bcb-cdc-d), triyole (ab-aaaa-bbbb)

Nazım Türü Nedir ?

Manzum eserlerin konularına göre birbirlerinden ayrılmasıdır.

Nazım Türü İle İlgili Bilgiler

Örneğin kaside nazım biçimindeki “hicviye” ile koşma nazım biçimindeki “taşlama” türleri eleştiri konuludur.

Aşık edebiyatı nazım türleri şunlardır: güzelleme, koçaklama, taşlama, ağıt (dörtlük-hece)

Tekke edebiyatı nazım türleri şunlardır: ilahi, nefes, nutuk, şathiye, devriye (dörtlük-hece)

Divan edebiyatı nazım türleri şunlardır: tevhid, münacat, naat, mersiye, hicviye, methiye, fahriye (beyit-aruz)

Nazım Birimi Nedir ?

Şiirde, kendi içinde bağımsız en küçük dize topluluğudur. (Dize: Şiirin her satırına verilen isimdir.)

Beyit

Aynı kalıpla yazılan ve anlam bütünlüğü taşıyan iki dizeden oluşmuş nazım birimidir. Divan şiirinin temel nazım birimidir. (Divan edebiyatında; rubai, şarkı, murabba ve tuyuğ dörtlüklerle yazılan nazım biçimleridir.)

“Yılda bir kurban keserler halk-ı âlem ıyd içün
Men senin saat be saat dem be dem kurbanınam” (Fuzuli)

“Yâ Rab bela-yı aşk ile kıl âşîna beni
Bir dem bela-yı aşktan kılma cüdâ beni” (Fuzuli)

Dörtlük

Dört dizeden oluşan nazım birimidir. Halk şiirinde en çok dörtlük kullanılmıştır.

“Eline dest verem beline kemer
Başına taç vuram sırtına semer
Bir ateş düşmüş de kuyruğun yanar
Seni kor ederim küle ne minnet” (Pir Sultan Abdal)